کاوش موضوع زیست فناوری
صفحه اصلی
زیست فناوری
زیستفناوری یا بیوتکنولوژی، (به فرانسوی: Biotechnologie) بهمفهوم بهکارگیری سامانههای زیستی و جانداران برای توسعه یا تولید محصولات یا هر گونه کاربرد فناورانه که از سامانههای زیستی، جانداران یا مشتقات آن استفاده میکند تا محصولات یا فرایندهای خاصی را ایجاد یا اصلاح نماید، بهکار برده شد. بهطور کلی هر گونه کنش هوشمندانه بشر در آفرینش، بهبود و عرضهٔ فراوردههای گوناگون با استفاده از جانداران، به ویژه از راه دستکاری آنها در سطح مولکولی و ژنتیکی در حوزه این مهمترین، پاکترین و اقتصادیترین فناوری حاضر یعنی زیستفناوری، جای میگیرد. نام این دانش از این رو در ایران با نام «بیوتکنولوژی» شناخته میشود که تقریباً در همهٔ کشورهای جهان با همین نام شناخته میشود. پیشبینی میشود ارزش بازار جهانی زیستفناوری تا سال ۲۰۲۵ میلادی به ۷۲۷٫۱ میلیارد دلار آمریکا برسد.
زیستفناوری از جمله واژههای پر سرو صدای سالهای گذشته است. این واژه را درست یا نادرست به مفهوم همهچیز برای مردم بهکار میبرند. بیوتکنولوژی را در یک تعریف کلی بهکارگیری ریزاندامگان یا جانداران یا فرایندهای زیستی در صنایع تولیدی یا خدماتی دانستهاند. تعریف ساده این پدیدهٔ نوین عبارت است از دانشی که کاربرد یکپارچه علوم پایهای مانند ژنتیک، زیستشیمی، زیستشناسی سلولی، بافتشناسی، میکروبشناسی و فناوریهای تولید را در سامانههای زیستی به دلیل استفادهای که در سرشت میانرشتهای علوم دارد مطالعه میکنند.
در تعریف دیگر زیستفناوری را چنین تشریح کردهاند:
فنونی که از جانداران برای ساخت یا تغییر محصولات، ارتقاء کیفی گیاهان یا جانوران و تغییر صفات میکروبها برای کاربردهای ویژه استفاده میکنند. زیستفناوری به لحاظ ویژگیهای ذاتی، خود دانشی میانرشتهای است. کاربرد این گونه دانشها در مواردی است که ترکیب ایدههای حاصل در طی همکاری چند رشته به تبلور قلمرویی با نظام جدید میانجامد و زمینهها و روششناسی خاص خود را دارد و در نهایت حاصل برهمکنش بخشهای گوناگون زیستشناسی و مهندسی است. زیستفناوری در اصل هستهای مرکزی و دارای دو جزء است: یک جزء آن در پی دستیابی به بهترین کاتالیزور برای یک فرایند یا عملکرد ویژه است و جزو دیگر سامانه یا واکنشگری است که کاتالیزورها در آن عمل میکنند. (به مهندسی ژنتیک، کشت سوسپانسیون سلولی، کشت سلول، کشت بافت و فرآوری زیستی مراجعه کنید)... بیشتر در ویکی پدیا